Ademhalen is een handeling die ieder mens verricht zonder er bij na te denken. Het gaat vanzelf en volkomen onbewust. En wanneer het 'fout gaat' en er klachten onstaan hoe en op wat voor manier kan ik dan een volkomen onbewuste handeling weer bewust herstellen?
Tijdens een cursus over astma en COPD is het onderwerp hyperventilatie ook uitgebreid aan de orde gekomen.
Sindsdien heb ik voor de doelgroep van hyperventilatie inmiddels een werkbaar protocol ontwikkeld waarmede ik een hyperventilant met 8 a 9 behandelingen weer aardig op weg kan helpen.
Eerst worden de klachten geinventariseerd en zal naar aanleiding van de gegeven problematiek informatie worden verstrekt over hyperventilatie in het algemeen.
Daarna zal er een onderzoek plaatsvinden.
Ademhalingsregistratie staat op de voorgrond waarna u duidelijk wordt gemaakt waarnaar u moet uitkijken en wat u er daarna met specifieke ademhalingsoefeningen aan kunt doen.
De ademhalingsoefeningen vinden plaats in verschillende uitgangshoudingen zowel in rust als na inspanning.
Ook gaan wij het onderbreken van een hyperventilatieaanval bespreken en oefenen.
Tevens nemen wij de zin en onzin van verschillende hulpmiddelen door.
In het gehele protocol zal ook een hyperventilatie provocatie plaats vinden op het moment dat de cliënt hiervoor klaar is naar inschatting van de therapeut.
Naast de fysieke aspecten worden de stress/psychologische aspecten ook met u doorgenomen. Indien het gewenst is leren wij u middels autogene ontspanningsoefeningen een thuisontspanningsoefening aan. Ook werken wij met een ontspanningsoefening welke met behulp van muziek/geluiden u in een wat minder gespannen situatie kunnen brengen.
Als laatste zullen wij met u uw belastbaarheid en de invloed van een goede conditie bespreken en adviseren wij u in uw toekomstige sportieve gedrag.
Hier volgt de info van de Nederlandse Hyperventilatie Stichting:
Wat is hyperventilatie?
Hyperventilatie lichamelijk verklaard:
Hyperventilatie is momenteel een discussiefenomeen. Dat wil zeggen dat men er niet over uit is of het een disbalans van stoffen in het lichaam is die de klachten veroorzaken of iets anders. Als je hyperventileert, adem je te veel lucht in. In de lucht die we inademen zit zuurstof. Deze zuurstof komt via de longen en het bloed overal in het lichaam terecht. De zuurstof wordt verbrand en de afvalstof CO2 (koolzuurgas) ontstaat. Dit wordt via het bloed weer naar de longen getransporteerd en uitgeademd. Bij hyperventilatie ging men er altijd van uit dat je zoveel koolzuurgas uitademt, dat hieraan een tekort in het lichaam ontstaat. Bij een hyperventilatie provocatie test krijg je de opdracht om vanuit rust snel en diep te ademen. Hierdoor ga je kunstmatig hyperventileren. Tijdens de hyperventilatie provocatietest krijg je een CO2 daling en ontstaan dus ook kunstmatig de symptomen die men herkent als hyperventilatie.
Recent hyperventilatie-onderzoek bij paniekpatiënten geeft aan dat er juist géén tekort aan CO2 is. De theorie dat je hyperventilatie bij deze mensen kunt verminderen door ze in een plastic zakje te laten ademen blijkt hierdoor onjuist. Men gaat er vanuit dat het mechanisme dat hyperventilatie veroorzaakt, wordt gevoed door ‘stressoren’ (stress veroorzakende factoren). Bij stressoren kun je denken aan o.a. emotionele stress, cafeïne, zout van melkzuur en de hormoonhuishouding. Naast de rol die stressoren spelen wordt de disbalans van ‘zuurstof – koolzuur’ nog steeds als een belangrijke schakel in het geheel gezien bij zowel hyperventilatie als paniekstoornis.
Kortom CO2 tekort, bijvoorbeeld door teveel uitademen, lijdt wel tot hyperventilatie maar hyperventilatie komt ook voor in situaties waarin geen CO2 tekort wordt gemeten. In dit laatste geval spelen andere factoren een rol, de stressoren, die momenteel wetenschappelijk onderzocht worden. In het geval dat er hyperventilatie optreedt met een CO2 tekort is het dus mogelijk dat het ademen in een plastic zakje de klachten doet verminderen.
Bij hyperventilatie treedt er enige vernauwing van de bloedvaten op waardoor er minder zuurstof bij de organen en weefsels terechtkomt. De vernauwing van de bloedvaten geeft wel bijwerkingen die niet prettig zijn, zoals klachten van het centraal zenuwstelsel: hoofdpijn, duizeligheid en concentratiestoornissen. Gelukkig zijn deze bijwerkingen onschadelijk en leiden zelden tot flauwvallen. Er worden in het lichaam meer beschermingsmaatregelen getroffen die bijwerkingen veroorzaken: er wordt o.a. meer melkzuur geproduceerd, hetgeen vermoeide spieren veroorzaakt. Bovendien verandert het calciumgehalte in het bloed, hetgeen kan leiden tot samentrekken van de spieren. Men voelt dit als een verkramping, verdoofd gevoel en trillen. Ook loopt de prikkelgeleiding via de zenuwen anders. Dit kan leiden tot een gevoel dat men de wereld in een roes beleeft of dat men concentratieproblemen krijgt.
Bekend is dat het hyperventilatie syndroom een samenhang vertoont met een verstoorde hormoonhuishouding. De stresshormonen, zoals adrenaline en cortisol blijken een grote invloed te hebben op het ontstaan maar ook in stand houden van hyperventilatie. Overbelasting, oververmoeidheid en angst zorgen ervoor dat het lichaam deze stresshormonen gaan aanmaken. Het lichaam bereidt zich voor op inspanning of irreëel gevaar. Gevolg is dat veel mensen dan vanzelf sneller gaan ademhalen, dat het hart sneller gaat kloppen.
De klachten kunnen dus zeer gevarieerd zijn, zoals u ook in de lijst van klachten kunt zien. Soortgelijke klachten kunnen echter ook ontstaan bij andere stoornissen die gepaard gaan met stress, angst of pijn, houdingsproblemen en bij verslavingen aan alcohol of medicijnen. Artsen spreken dan van onbegrepen lichamelijke klachten.
Al deze verschijnselen roepen vervolgens weer angst op, die de hyperventilatie weer versterkt. Daarmee is dan de vicieuze cirkel van het hyperventilatiesyndroom gesloten. Hyperventilatie kan overal in het lichaam klachten veroorzaken. Het aantal symptomen is bijna onbeperkt en elke hyperventilatiepatiënt is hierin uniek. Er zijn nagenoeg geen hyperventilatiepatiënten met precies dezelfde klachten.
Hyperventilatie verklaard door het ervaren van stress:
Gevoelens van kwaadheid, woede, teleurstelling, verdriet, angst, bijvoorbeeld bij problemen in de relationele sfeer of op het werk, kunnen de oorzaak zijn van hyperventilatie. Ook onverwerkte emoties uit het verleden kunnen deze klachten veroorzaken, evenals overbelasting doordat u teveel hooi op de vork neemt. De klachten kunnen verergeren na de eerste, onverwachte aanval van hyperventilatie. Er ontstaat angst omdat u bang bent voor herhaling. Dikwijls worden dan plaatsen gemeden, waar ooit een hyperventilatieaanval optrad. Op den duur kan zich zo een fobie ontwikkelen. Dit geldt gelukkig niet voor elke hyperventilatiepatiënt.
Acute hyperventilatie
Bij een hyperventilatieaanval kan de ademhaling hoorbaar versnellen en vaak kan men deze ook niet meer onder controle houden. Het hart kan sneller gaan kloppen en men heeft soms het gevoel dat het hart een slag overslaat. Men gaat transpireren en wordt bleek. Er ontstaat angst. Het vermoeden rijst dat er iets ernstigs - misschien wel een hartaanval - gaande is en dat men
dood gaat. Handen en voeten kunnen gaan tintelen, de mond kan droog worden. Tevens is het mogelijk dat u duizelig wordt, wazig of dubbel gaat zien en dreigt flauw te vallen. Helder denken is niet meer mogelijk. Zonder dat daar enige aanleiding toe is kunt u gaan lachen of huilen. Paniek overheerst op dat moment alles. Na verloop van tijd houdt het echter vanzelf op. Vaak
is men daarna erg moe.
De kenmerken van een acute hyperventilatie aanval:
1. Hartkloppingen, bonzend hart of versnelde hartactie
2. Transpireren
3. Trillen of beven
4. Gevoel van ademnood of verstikking
5. Naar adem snakken
6. Pijn of onaangenaam gevoel op de borst
7. Misselijkheid of buikklachten
8. Gevoel van duizeligheid, onvastheid, licht in het hoofd of flauwte
9. Derealisatie (gevoel van onwerkelijkheid) of depersonalisatie (gevoel los van zich zelf te staan)
10. Angst dood te gaan
11. Paresthesieën (verdoofde of tintelende gevoelens)
12. Opvliegers of koude rillingen
Chronische hyperventilatie
Naast de acute vorm van hyperventilatie bestaat er ook een chronische vorm. Chronische hyperventilatie is minder spectaculair en daardoor ook minder eenvoudig te herkennen. Deze vorm van hyperventilatie komt echter op grotere schaal voor dan acute hyperventilatie. Chronische hyperventilatie wordt gekenmerkt door vage klachten, die echter constant aanwezig kunnen zijn. Dit is logisch omdat men bijna de hele dag 'onbewust' aan het hyperventileren is. Het duurt meestal erg lang voordat ontdekt wordt dat men lijdt aan chronische hyperventilatie, want de hierbij optredende klachten kunnen ook vele andere oorzaken hebben. Wanneer dan eindelijk de diagnose hyperventilatie wordt gesteld hebben veel mensen al angsten, zoals o.a. ziektevrees opgebouwd omdat men zo lang in onwetendheid heeft verkeerd.
Wat te doen bij een aanval van hyperventilatie:
Men kan door lichaamsbeweging (b.v. springen, het maken van diepe kniebuigingen, hardlopen, enz.) reeds in een vroeg stadium de klachten proberen terug te dringen. Beweging heeft een ontspannend effect op het lichaam. Ook kan men door bepaalde houdingen aan te nemen de klachten terugdringen. Zo zijn er nog wel meer trucjes om de adem weer onder controle te krijgen. Deze worden regelmatig behandeld in het 'Hyperbulletin'. In de brochure:
'Hyperventilatie, Angst en Paniek: Wie helpt mij', die u op deze website kunt vinden op de pagina: Wat te doen tegen hyperventilatie, kunt u meer informatie hierover lezen.
Lijst van klachten en symptomen die kunnen optreden bij hyperventilatie:
Algemeen
• vermoeidheid, algemene zwakte
• prikkelbaarheid
• slapeloosheid
Psychisch
• angst en onrust
• depressie
• concentratiestoornissen
• fobieën
Spieren
• verlamming
• trillingen
• stijfheid van handen, vingers, mond
• tintelingen op de huid
• algemene spierstijfheid (tetanie)
Hart en vaten
• hartkloppingen
• overslaan van het hart
• pijn op de borst
• koude, klamme handen Centraal zenuwstelsel
• hoofdpijn
• duizeligheid
• bewustzijnsstoornissen
• wazig zien
Long en luchtwegen
• benauwdheid
• beklemming op de borst
• brok in de keel
• kriebel in de keel
• zuchten, luchthonger
• frequent ademen, hijgen
• pijnlijke ademhalingsspieren
Spijsvertering
• opgeblazen gevoel
• pijn in de maagstreek
• winden laten
• misselijkheid
• diarree/constipatie
Buiten alle klachten hierboven genoemd kan nog opgemerkt worden dat veel gehoorde klachten bij chronische hyperventilatie zijn: gevoel van zweverigheid in het hoofd, gevoel van onwerkelijkheid en een enorme vermoeidheid. Allemaal te verklaren, de doorbloeding naar de hersenen kan iets minder worden zodat er minder zuurstof naar de hersenen wordt vervoerd, vandaar deze hoofdklachten, onschadelijk voor het lichaam, maar heel erg vervelend. De enorme vermoeidheid is te verklaren door het voortdurend last hebben van vage klachten. Verder is één van de reacties van het lichaam op chronische hyperventilatie vaak een verhoogde productie van melkzuur. Het lichaam probeert zo de pH van het bloed omlaag te krijgen. Normaal wordt melkzuur geproduceerd wanneer iemand een stevige inspanning levert. Het gevolg van deze voortdurende melkzuurproductie is dat iemand met chronische hyperventilatie vaak klaagt over vermoeide spieren en dat verklaart dus ook weer het gevoel van vermoeidheid.
Voor meer informatie kunt u contact opnemen met het Landelijk Bureau van de stichting,
tel. 020-6628876 of e-mailen nhs.hyperventilatie@wxs.nl
|
|
Welkom
Dry Needling